Table of Contents
Nova Rerum – de waarde van ons leven in nieuwe tijden
Een wakkerschuddende Rora Nova (nieuw ochtendlicht),
gegoten aan de Vita Æterna —
het eeuwige leven als maatstaf, niet het kortstondige gemak.
De ware profetische toon van deze tijd:
niet luid, niet ideologisch, maar wakker, waarachtig, gewetensvol.
Een Rora Nova – wakkerschuddend ochtendlicht, gevoed door de eeuwige maat van het geweten
We leven in een wereld die alles lijkt te kunnen.
We bewegen snel. We weten veel. We verbinden ons met één klik.
Maar weten we nog wat iets waard is?
Niet hoeveel het kost, of wat het opbrengt.
Maar:
Wat is het werkelijk waard?
Wat is arbeid waard, als het de mens vermoeit zonder hem te dragen?
Wat is zorg waard, als het onbetaalbaar wordt?
Wat is een kind waard, als het een logistiek probleem wordt?
Wat is water waard, als we het door de wc spoelen?
Wat is een dier waard, als we het programmeren om gegeten te worden?
Ecce homo, zei Pilatus. Zie daar de mens.
Vandaag zeggen we het opnieuw.
Niet in Rome, maar in de stilte van het geweten.
In een flat, op een fiets, in een crèche, aan een bed.
Zie daar de mens.
Zie daar de aarde.
Zie daar het dier.
Zie daar het kleine dat vergeten wordt.
We zijn onderweg in een wereld die zichzelf maatschappij noemt,
maar die geen gemeenschap meer durft zijn.
Een samenleving die controleert in plaats van draagt.
Die iedereen “vrij” maakt — maar niemand meer verantwoordelijk.
Waar het eco-nomos, het beheer van het huis,
een systeem is geworden zonder hart.
We denken in markten. We meten geluk in gemiddelden.
We ontwerpen kinderopvang, ouderenzorg, energieverbruik en onderwijs
als logistieke puzzels — zonder persoon, zonder gezicht.
Maar in deze reeks wil ik vragen stellen.
Geen grote theorieën, geen ideologieën.
Maar vragen.
Aan mezelf. Aan jou.
Aan het geweten.
📌 Waarom werken we zoals we werken?
📌 Waarom protesteren jongeren zonder richting?
📌 Waarom verliezen we de kracht om te onderscheiden?
📌 Waarom verspillen we het goede, en vrezen we het stille?
Dit is geen oordeel.
Maar een roep.
Een Rora Nova —
een nieuw ochtendlicht dat vraagt:
Wat is de waarde van ons leven, werkelijk?
Wat is er heilig aan de mens, aan het kind, aan de aarde, aan zorg, aan tijd?
In de volgende bijdragen neem ik je mee langs vier reflectiepaden,
geworteld in de sociale leer van de Kerk,
maar altijd gericht op de concrete mens van vandaag.
Niet om te oordelen,
maar om te zien,
te begrijpen,
en misschien,
heel voorzichtig,
weer te handelen.
Gemeenschap versus maatschappij – een cruciaal onderscheid
De gemeenschap, zoals bedoeld in christelijke sociale leer, wordt steeds vaker verdrongen door een maatschappij die controleert, structureert en ontwricht.
📌 Gemeenschap:
- Relationeel, zorgend, wederkerig
- Draagt mekaar, kent mekaar
- Laat ruimte voor het particuliere, het onvolmaakte, het kwetsbare
- Is gebouwd op vertrouwen en nabijheid
📌 Maatschappij (in haar technocratische, neoliberale vorm):
- Controleert, meet, reguleert
- Individualiseert verantwoordelijkheid
- Straf of bevoordeelt gedrag via beleid, algoritmen of normen
- Verliest zingeving, vertrouwen en menselijkheid uit het oog
⚠️ Voorbeelden:
- Crèches als economische noodzaak i.p.v. vrije keuze voor zorg
- Zorgenden gestraft via fiscaliteit en pensioenopbouw
- Water- en voedselverspilling gereguleerd, maar moreel onbesproken
- Dieren in bio-industrie als “productieketen” — ontmenselijking van het dier
- De “redelijkheid” van dure reizen en overconsumptie — collectieve verdoving
De maatschappij maakt regels die beweren “neutraal” te zijn,
maar slaan vaak het hart eruit van wat gemeenschap was.